Żar. Oddech Afryki – Dariusz Rosiak
Swego czasu „Heban” Ryszarda Kapuścińskiego poruszył mnie do głębi i jednocześnie przybliżył nieznany wtedy niemal zupełnie kontynent. Potem czytałam relacje różnego typu podróżników-amatorów, zwykle poznających bliżej jeden lub kilka krajów, opisujących swe kontakty z tambylcami, jednak bez szerszego tła polityczno-społecznego. Byłam ciekawa, jak dla odmiany „zawodowiec” – reporter z dużą wiedzą na temat tego regionu – opisze go kilkanaście lat po Kapuścińskim.
Książka podzielona jest na 13 rozdziałów, każdy poświęcony innemu krajowi – od RPA na południu po Etiopię na wschodzie i Senegal na zachodzie oraz po Mali i Sudan od północy. Autor przybliża obecną sytuację polityczną, stan gospodarki oraz historię, która na oba miała wpływ. Opisy przeplata krótkimi scenkami rodzajowymi, przytacza wypowiedzi osób, z którymi rozmawiał. I nie zapomina dodać swojego zdania. Przyznam, że trochę mi to przeszkadzało, ciągłe powtarzanie o bezsensie pomocy zagranicznej, nieco nachalny dydaktyzm przekonujący, jak bardzo destrukcyjnie wpływa ona na afrykańskie społeczeństwa. Jakby czytelnik sam nie potrafił sobie zdania wyrobić na podstawie tego, co autor opisuje.
Rosiak chciał też zapewne pokazać, jak bardzo afrykańskie kraje różnią się poziomem rozwoju – które są liderami pozytywnych zmian, ulubieńcami świata zachodniego lub chińskich inwestycji, a które pogrążone w ponurej dyktaturze, przemocy oraz korupcji, na którą nie ma rady. Jednak po przeczytaniu „Żaru” ten obraz tym bardziej mi się rozmył i tym bardziej jednolicie negatywny pozostał.
Opisy na okładce zapowiadają nieco inną książkę, wyłuskują parę ciekawostek, sugerując, że jest ich o wiele więcej. Za dużo mi w niej było polityki, a za mało spotkań ze zwykłymi ludźmi, codzienności ich życia, w którym może znalazłoby się jednak coś pozytywnego. Tytułowego żaru i oddechu Afryki nie poczułam niestety, w żadnym z krajów się nie zakochałam i nie zapragnęłam go odwiedzić, ale docenić trzeba przekrojowe i kompleksowe przedstawienie aktualnej sytuacji politycznej i gospodarczej tak wielu krajów tego kontynentu.
Ocena Joan: 7/10