Prywatny Świat Joan

Za mną blisko 30 godzin spędzonych na Kolosach w Gdyni – 15. Ogólnopolskich Spotkaniach Podróżników, Żeglarzy i Alpinistów. Tysiące obejrzanych zdjęć i filmów, wrażeń, emocji, od których długo w nocy nie można zasnąć. I jak zdać z tego relację, aby ktoś, kto Kolosów nie widział, mógł choć trochę poczuć ich klimat? Najlepiej tak, jak robią to sami prelegenci – uzupełniając obrazami. Zdjęcia robiłam ku pamięci, głównie fotografując ekran, bo portretów widzów robić nie śmiałam, stąd proszę o wyrozumiałość za czasem nie najlepszą ich jakość.

Poza podsumowaniem każdego dnia wspomnienia z prelekcji zawarłam w formie komentarzy widocznych po powiększeniu zdjęć lub najechaniu myszą.

Dzień pierwszy – piątek 8 marca 2013 r.

Kolosy ruszyły punktualnie o 11 i tej punktualności organizatorzy pilnowali wyjątkowo sprawnie przez całą imprezę. Zaczęłam od prezentacji przejścia dwóch trójmiejskich nauczycieli przez islandzki interior. Zaraz potem przenieśliśmy się do Azji. Katarzyna Dybżyńska opowiadała o trudnym życiu w kurczącej się Palestynie, a Bartosz Bartoszewicz o Kurdach, rozproszonych pomiędzy cztery kraje. Igor Strojecki zaprezentował sylwetkę swego pradziadka, Leona Barszczewskiego, wybitnego odkrywcy starożytnej Samarkandy. Pokazywał unikalne, świetnie zachowane fotografie robione przez pradziadka z końca XIX wieku, co było wtedy nie lada wyzwaniem, biorąc pod uwagę fakt, że dźwigać trzeba było nie tylko aparaty ważące po kilkadziesiąt kilogramów, ale i nie lżejsze szklane klisze.

Po przerwie były prezentacje „objazdowe”, poczynając od międzynarodowej wyprawy rowerowej z Pekinu przez Stany Zjednoczone do Londynu. Ciekawie opowiadał Przemek Skokowski, który jeździł po krajach głównie Azji, pytając napotykanych ludzi o ich definicje szczęścia, marzeń i miłości. Te podróże były jednak elementem szerszego projektu, bo Przemek ma świetny kontakt z dziećmi i chce ich do podróżowania zachęcać. Sądząc po reakcjach publiki i licznych szkolnych wycieczek odwiedzających piątkowe Kolosy – robi to skutecznie. Równie nietypowym pomysłem było zwiedzanie Azji przez grupkę przyjaciół na longboardach (dla niewtajemniczonych – to taka dłuższa deskorolka). Cieszyli się zrozumiałym zainteresowaniem spotykanych dzieci i młodzieży i z łatwością przełamywali pierwsze lody, przyczyniając się do wagarów co niektórych. W tym bloku prezentował się też późniejszy zdobywca Kolosa 2012 w kategorii Żeglarstwo – kpt. Tomasz Cichocki, opowiadając o swym rejsie wokół świata. Można o nim też przeczytać w książce „Zew oceanu. 312 dni samotnego rejsu”.

Po południu na wymarzone ryby mogli popatrzeć wszyscy zapaleni wędkarze – takich gigantów, jak łowiła cała czteroosobowa rodzina Machulskich w Kraju Krasnojarskim, można tylko pozazdrościć. 8-letnia Natalia złowiła nawet tajmienia większego niż ona sama. Za swe rodzinne podróżowanie otrzymali wyróżnienie Kapituły. Ryb to im może zazdrościłam, ale komarów już nie – chodzili ubrani jak pszczelarze, by ich tam żywcem nie zjadły.

Dalej Ola Nikiel i Łukasz Supergan opowiedzieli o swej dwuletniej podróży po Azji. Po nich o Afryce Zachodniej na motorze opowiadał Ernest Jóźwiak, który niespodziewanie, gdy jego towarzysz musiał z powodów rodzinnych wrócić do kraju, odkrył zalety samotnego podróżowania i zupełnie innego podejścia tambylców do wędrowca bez towarzystwa. Potem był Dominik Szmajda, znany już kolosowej publiczności ze swych pieczołowicie przygotowywanych relacji z wypraw. Tym razem trafił rowerem na Ural i dalej w kierunku Jamału, dotarł nawet do Nieńców. Ale podróż to jedna rzecz, a umiejętność barwnego o tym opowiedzenia, to zupełnie co innego. Jego filmy mają niezapowiedziane i zabawne zwroty akcji, jakby kierował nimi precyzyjnie napisany scenariusz. Jako że podróżował samotnie – sam sobie był operatorem, aktorem, reżyserem i scenarzystą. Scenografem zresztą też. W pełni zasłużenie zdobył Nagrodę Publiczności za najlepszą prezentację. Twierdzę tak, bo był i moim kandydatem ;) Zauważyła go i Kapituła, przyznając wyróżnienie w kategorii Podróż.

Tego wieczoru poznaliśmy jeszcze trzy prezentacje, które miały coś wspólnego – „Moją Panamericanę„, „Antypody z siodełka” oraz „Mój pierwszy śnieg tego lata„. Tą wspólną rzeczą był nie tyle rower, co osoby podejmujące wyzwanie, do którego nigdy wcześniej się nie przygotowywały (w podróży przez antypody mam na myśli Gosię). Cała trójka twierdziła, że nigdy na rowerach za wiele nie jeździła, a na pewno nie na trasy dłuższe niż wokół bloku czy do sąsiedniego miasteczka. Adrian z Panamericany i Ania z wyprawy na Nordkapp mają niemal identyczne podejście – co to takiego wielkiego przejechać pół czy cały kontynent, co z tego, że rower byle jaki, czy jakieś góry po drodze. Przy czym było w tym coś całkiem naturalnego i bezpretensjonalnego, a u Ani dodatkowo rozbrajającego. Typowy przykład sytuacji, gdy ludzie mówią, że coś jest niemożliwe, a przychodzi ktoś, kto tego nie wie… i to robi. Rozbawili nas swymi opowieściami, szczególnie Ania, co docenili dziennikarze, nagradzając ją swą nagrodą.

Poza tym była jeszcze wizyta na dzikim Madagaskarze, zakończona planami budowy pomnika Arkadego Fiedlera w jednej z wiosek, w której ten znany podróżnik mieszkał przez pewien czas. Tomek Michniewicz przybliżył nam Festiwal Wegetariański odbywający się na wyspie Phuket w Tajlandii – święto zwykle niezrozumiałe i budzące odrazę i przerażenie u Europejczyków, a mające swoje głębokie duchowe uzasadnienie. Bardziej niż widok pokiereszowanych ciał przerażałby mnie raczej huk tysięcy petard, znacznie bardziej niebezpiecznych. O Festiwalu Wegetariańskim można też przeczytać lub posłuchać w świetnej książce Tomka „Samsara”.

Jeszcze jedna prezentacja zawierała drastyczne sceny, tym razem z rytualnego zabijania zwierząt. Były to filmy Małgorzaty Jarmułowicz i Zygmunta Leśniaka, kolejny raz odwiedzających indonezyjskie wyspy i przybliżających nam zwyczaje ludów tam żyjących. Zadziwiające – bohaterowie ich filmów zachowują się tak naturalnie, jakby zupełnie nie przeszkadzała im obecność białych, do tego z kamerą. Ciekawe spojrzenie w świat bardzo mało znany. Profesjonalne wykonanie, świetny styl opowieści – o czym można się przekonać, czytając między innymi ich relację z archipelagu Alor w marcowym numerze Poznaj Świat. Również ta prezentacja została wyróżniona w kategorii Podróże.

Oto subiektywna i niepełna, acz chronologiczna fotorelacja z piątkowych prezentacji:

Piątkowy rozkład jazdy

Hala w piątkowe poł‚udnie

Przemek Skokowski – Miłość, szczęście, marzenia.

Starsi panowie dwaj

Podsumowanie wyprawy śladami Polonii

Kolos za 2012 rok
w kategorii Żeglarstwo

Na longu do Hongkongu

Ale jazda

Poznaj Świat – na przerwie
i bez przerwy

Rodzinnie na Syberię™.
Wyróżnienie – Podróż

W poszukiwaniu Shangri-La

Afryka Zachodnia
na motorze

Życzliwy

Przejawy zainteresowania

Walka z samotnością

Nagroda Publiczności
Wyróżnienie – Podróż

Z biegiem rzeki

Moja Panamericana

Rowerem z koszykiem
przez Brazylię

Miejskim motorem obok Panamericany

Zacieranie śladów

Antypody z siodełka

Panie przodem

Szukanie lidera

Dziki Madagaskar,
ale grobowce ładne

Święto bólu na Phuket

Bo fantazja jest od tego…

Wyróżnienie w kategorii Podróż

Anna Baran – Nagroda Dziennikarzy

Grunt to motywacja

Działanie
w sytuacji kryzysowej

Dzień drugi – sobota 9 marca 2013 r.

Sobota jest najbardziej obleganym dniem Kolosów, tego dnia tworzyły się tradycyjnie już ogromne kolejki. Choć trzeba oddać organizatorom, że usprawnili zarówno same wpuszczanie (nie tylko przy większych przerwach między blokami), jak i przestawiając ekran na węższy bok hali i zwiększając jej pojemność o 500 osób.

Sobotnie prezentacje zaczął blok głównie żeglarski, z małym wyjątkiem dla rowerowej wyprawy przez Rosję. Z niego też wywodziło się dwóch wyróżnionych – Tomasz Szewczyk za rejs wokół Ameryki Południowej i pokonanie Przylądka Horn ze wschodu na zachód oraz kapitanowie i armatorzy „łososiowej floty”, którzy w ramach Dinghy Polar Expedition dotarli swymi małymi łódeczkami na Lofoty.

Wyróżniona za rowerowe zdobycie Korony Gór Polski w ciągu 15 dni Agnieszka Korpal, partnerka zaginionego na Broad Peaku Tomka Kowalskiego, nie była w stanie przybyć na Kolosy.  Zamiast tego przypomniano dawną kolosową prezentację Tomka pt. Magister Kowalski, gdy poznawaliśmy jego podróże i sportowe wyczyny.

Dalej było o światowych podróżach – z założenia bez pieniędzy gdziekolwiek (Mateusz Andrusiak z dziewczynami) oraz celowo po zarobieniu tychże pieniędzy ciężką pracą (Szczepan Ligęza), a także w klapkach Kubota. Michał Sałaban, niczym współczesny Kazimierz Nowak, postanowił dotrzeć na Przylądek Igielny. Tyle że wystartował z najbardziej na północ wysuniętego krańca Europy. Został przez Kapitułę doceniony wyróżnieniem w kategorii Wyczyn (Kolosa w tej kategorii nie przyznano).

Były też wyprawy o charakterze badawczo-naukowym, jak wyprawa na Płaskowyż Putorana w Rosji czy Tramén Tepui w Wenezueli, obie natrafiły na endemiczne, nieznane lub rzadko spotykane gatunki fauny. Ta druga, pod kierunkiem Michała Kochańczyka, otrzymała wyróżnienie w kategorii Podróże.

Na Kolosy zawitał też ponownie Piotr Kuryło, który w zeszłym roku oszołomił wszystkich swoim Biegiem dla pokoju. Tym razem opowiedział o wspieraniu osób niepełnosprawnych i symbolicznym „Zawsze pod prąd„,  czyli przepłynięciu Wisłą z Gdańska do jej źródeł. Piotr posiada zadziwiającą umiejętność mówienia prosto o ważnych rzeczach, nie wstydzi się swojej wiary w Boga, stąd każda jego prezentacja ma coś z rekolekcji. A ludzie to kupują! Jeśli ktoś jeszcze nie miał okazji poznać tej niezwykłej postaci, to o Biegu dla pokoju można przeczytać w książce „Ostatni maraton”, a o przepłynięciu Wisły – w marcowym numerze patrona medialnego Kolosów, miesięcznika Poznaj Świat.

Andrzej Muszyński, laureat stypendium Fundacji Herodot, staje się godnym następcą Ryszarda Kapuścińskiego i świetnym reporterem, który uważa, że podróżować powinno się po coś, a w odwiedzanych krajach odnajduje relacje znane mu z jego rodzinnej wsi. Powędrowaliśmy z nim w Himalaje Birmańskie, poznaliśmy historię pewnej adopcji, pewnego niezwykłego pastora wspominanego z wdzięcznością do dziś; zobaczyliśmy azjatyckiego pigmeja i, o ile dobrze pamiętam, zdjęcie niesamowitej wielkości pytona. Zafascynowała mnie jego osoba, jego rzetelnego podejścia do opisywania świata, tak bardzo, że nawet pisanie teraz o nim mnie onieśmiela. Za swoją podróż otrzymał Kolosa 2012 oraz nagrodę im. Andrzeja Zawady na projekt kolejnej wyprawy do Birmy, z której ma powstać kolejna książka. Jego „Południe” było na Kolosach w przedpremierowej sprzedaży (premiera 20 marca br., Wydawnictwo Czarne).

Gościem specjalnym Kolosów był Krzysztof Starnawski, opowiadający o swoich rekordach w nurkowaniu na obiegu zamkniętym. Mimo że te podwodne jaskinie nie są zalecane nawet do oglądania osobom cierpiącym na klaustrofobię, to jaskinie w Meksyku, oświetlone przebijającym z góry słońcem, były przepiękne. Jednak szczególnie przeciskanie się przez wąziutkie zaciski, czy to tam, czy w czeskiej jaskini Hranicka propast, może budzić przerażenie. Dzięki odwadze w przechodzeniu przez podobne zaciski, ale już bez wody, speleologom z sekcji Niedźwiedzie i grotołazom z Wrocławia udało się odkryć ogromne nowe systemy jaskiń w naszej rodzimej Jaskini Niedźwiedziej w Kletnie. Za swoje odkrycia zostali nagrodzeni Kolosem w kategorii Eksploracja jaskiń.

Ostatni sobotni blok poświęcony był górom. Parę słów Leszka Cichego o wydarzeniach na Broad Peak zakończyła minuta ciszy dla wspomnienia zaginionych Maćka Berbeki i Tomka Kowalskiego.

O zimowym zdobyciu Gaszerbrum I opowiadał Janusz Gołąb – uczestnik wyprawy oraz Agnieszka Bielecka, siostra Adama – kierowniczka bazy. Zaprezentowali film kręcony podczas zdobywania szczytu. Również tamta wyprawa nie zakończyła się pełną radością – z góry nie wrócili członkowie zaprzyjaźnionej ekspedycji zdobywającej górę równolegle. Za zdobycie zimowego Gaszerbrumu I zostali uhonorowani Kolosem 2012. Wyróżnienie w tej kategorii zdobył także Marcin Tomaszewski, który wraz z Markiem Raganowiczem wytyczył nową drogę na Polar Sun Spire na Ziemi Baffina. O swych zmaganiach z Forgotten Peak w himalajskiej Dolinie Miyar opowiadali także Michał Apollo i Marek Żołądek. Wyprawę uzupełniali prowadzeniem badań z zakresu glacjologii i ochrony środowiska

Górski blok zakończyły późnym wieczorem dwie prezentacje. Pierwszą była nagrana wcześniej przez Adama Bieleckiego relacja z nieco niespodziewanego i niezwykłego zdobycia K2 latem. Niezwykłego, bo kto mógłby przypuszczać, że Adam.. będzie stał bezsilny w kolejce do szczytu? ;) Jego filmik z tego ataku szczytowego można zobaczyć m.in. na facebookowym profilu Romualda Bieleckiego. Warto obejrzeć!

Drugą, równie udaną, relacją była Nanga Dream 2013, czyli Mniam Mniam Plus Extreme Marka Klonowskiego i Tomasza Mackiewicza. Zabawny film z kolejnego podejścia na Nanga Parbat (trzeciego) wraz z reportażem „od kuchni”.  A na koniec ich Apetizer, z przejmującym tekstem i energetyczną muzyką, skłaniający do zadumy w kontekście ostatnich wydarzeń. Na nim zakończyliśmy sobotnie oglądanie. Linki do obu filmów zaczerpnięte z blogu autorów.

Poniżej galeria sobotnich zdjęć:

Dzień trzeci – niedziela, 10 marca 2013 r.

Niedziela była najspokojniejszym dniem imprezy i tylko prezentacje z pierwszego bloku brały jeszcze udział w głosowaniu publiczności. Moje kolosowe spotkanie zaczęłam od kolorowej Kuby widzianej oczami znanych mi m.in. z Afryki Nowaka Piotrów – Sudoła i Tomzy. Po przypomnieniu historii ilustrowanego czasopisma „Wędrowiec” kolejne trzy prezentacje przeniosły się na kontynent azjatycki. Łukasz Nitwiński, którego pamiętałam z pięknych zdjęć z Afryki Zachodniej robionych podczas jego rowerowej, nagrodzonej wcześniej wyprawy, tym razem postawił sobie jeszcze większe wyzwanie – irańską pustynię, gdzie przy ponad 40-stopniowych upałach i silnym wietrze wytyczał nową trasę, budząc zrozumiałe zainteresowanie Irańczyków.

Potem Zbyszek Pawlak miał w planach opowiadać o Jedwabnym Szlaku, ale tak naprawdę z wielu przygotowanych państw udało się wspomnieć głównie o Kirgistanie, a on, niczym Szeherezada opowiadająca swoje baśnie tysiąca i jednej nocy, snuł swoją barwną opowieść o życiu na Wschodzie i Zachodzie, szacunku do starszych, odmiennym pojmowaniu gościnności. Pół godziny to dla niego za mało, w tym trzeba się zanurzyć na dłuższe godziny. Spróbujcie, jeśli gdzieś traficie na jego prezentację. W Azji zahaczyliśmy jeszcze o „wspinaczkę jaskiniową”, czyli odkrywanie największych studni jaskiniowych świata, gdzie, podobnie jak przy wspinaniu, są plusy i minusy tego, czy się idzie pierwszym, czy ostatnim. W odróżnieniu od szczytów dla alpinistów, ich „podziemne góry” ciągle… rosną w dół.

Po przerwie przeskok do Ameryki Łacińskiej – najpierw spotkanie z Majami, potem relacja Piotra Strzeżysza z rowerowej podróży do Meksyku, acz mniej spektakularna niż wcześniejsza przez Kordyliery. Była też prezentacja o spływie Amazonką, z chęcią powtórzenia wyczynu Piotra Chmielińskiego, tyle że bez przygotowania – więc i nie do końca udana – oraz o tropicielach podwodnych statków w wybrzeży Sierra Leone, którzy ze zdziwieniem odkryli, że i na równiku grasują złomiarze.

Najbardziej jednak czekałam na Zimowy powrót do czumu Magdy Skopek, laureatki Kolosa 2010 za podróż na Jamał, za prezentację i zdjęcia. I aż żałuję, że tak mało było. Później znalazłam również jej przedkolosową rozmowę w Radiu Gdańsk, w czasie której opowiada to, co na Kolosach, a także o pewnym spotkaniu koło Bajkału, które zmieniło jej losy. Gdyby kogoś ominęło lub chciałby sobie przypomnieć, to można posłuchać tu. Warto też poznać świat Nieńców w jej książce „Dobra krew. W krainie reniferów, bogów i ludzi”. Można ją było oczywiście nabyć również na stoisku wydawnictwa PWN, a Magda zapowiedziała, że z chęcią będzie je podpisywać.

Pokazem Magdy zakończyłam tegoroczne Kolosy. Ominęła mnie więc wieczorna prezentacja gościa specjalnego Ryszarda Pawłowskiego i sama ceremonia wręczenia nagród. Ale relację z tejże części oficjalnej można znaleźć na facebookowym profilu Kolosów. Nie widziałam też niestety żadnej prezentacji w małej salce, bo trudno się rozdwoić, ale może kto inny o tym opowie? :)

Dziękuję za świetną organizację, prelegentom za chęć podzielenia się swymi wyprawami i publiczności za tworzenie takiego przyjaznego klimatu. I nie zachęcam nawet do przybycia na następne Kolosy, bo i tak przyjdziecie ;) Ostatnia partia zdjęć poniżej: