Dwupak, czyli dwa filmy o jednym – recenzja filmów

Obejrzałam w Klubie Filmowym* dwupak, czyli dwa filmy z rzędu. Filmy, zdawałoby się, różne, bo były to: belgijsko-francuski „Dwa dni, jedna noc” oraz angielski „Dumni i wściekli” . Po seansach dotarło do mnie jednak, że… są o tym samym.

Dwa dni, jedna noc reż. Jean-Pierre i Luc Dardenne

Dwa dni, jedna noc

W pierwszym wychodząca z depresji i wracająca po zwolnieniu Sandra dowiaduje się, że jej kolegom w pracy dano wybór – albo oni otrzymają premie po 1000 euro za to, że w 16 osób, pracując w nadgodzinach, wykonali to, co robili wcześniej w 17,  a ona pracę straci, albo ona utrzyma stanowisko, ale nici z ich premii. Raz już przegłosowali odejście Sandry (czy raczej otrzymanie premii), ale z racji pewnych nieprawidłowości udaje jej się przekonać szefa do powtórnego głosowania.
Ma weekend na to, by każdego z kolegów odwiedzić, porozmawiać i prosić o zmianę decyzji.

 

Dumni i wściekli, reż. Matthew Warchus

Dumni i wściekli

Akcja drugiego z filmów, zainspirowanego prawdziwymi wydarzeniami, toczy się w 1984 roku w Wielkiej Brytanii, gdzie Margaret Thatcher bezlitośnie zamyka kopalnie, a górnicy rozpoczynają trwający długie miesiące strajk. W imię walki ze wspólnym przeciwnikiem postanawiają ich wesprzeć londyńscy geje i lesbijki, zakładając stowarzyszenie LGWG – Lesbijki i Geje Wspierają Górników. Jednak ponieważ żaden górniczy związek zawodowy nie chce z nimi rozmawiać, na chybił trafił wybierają górniczą wioskę w Walii i odwiedzają ją osobiście. Zetknięcie tak różnych środowisk – liberalnego gejowskiego ze stolicy i z założenia konserwatywnego z małej wioski – musi dać efekt komediowy. Jednak nie o zabawę tylko w nim chodzi, bo film niesie znacznie głębsze treści.

Sandra przed kolejnymi drzwiami - fot. © 2014 - Sundance Selects

Sandra przed kolejnymi drzwiami
fot. © 2014 – Sundance Selects

Co więc łączy obie historie? Sandra staje przed wyzwaniem praktycznie nie do zrealizowania, bo jak przekonać kolegów, którym bardzo potrzebne są dodatkowe pieniądze, by z nich zrezygnowali? Sama na ich miejscu też miałaby wątpliwości, co zrobić, i rozumie ich argumenty. Ale pracy potrzebuje, bo pensja męża nie wystarczy na utrzymanie rodziny i pozostanie w obecnym mieszkaniu. Walczy też o to, by nie wpaść z powrotem w odmęty depresji, a odmowy kolegów nie pomagają jej w odzyskaniu poczucia własnej wartości. Górnikom też nie jest łatwo, wraz z upływem czasu morale strajkujących spada, a na ekscentrycznych homoseksualistów w dobie pojawienia się AIDS patrzy się krzywym okiem. W jednej i drugiej grupie ścierają się dodatkowo frakcje o sprzecznych poglądach. Może jednak jest coś, co będą mogli sobie wzajemnie oferować?

Barwne stowarzyszenie LGWG - fot. Nicola Dove - © NDOVE

Barwne stowarzyszenie LGWG
fot. Nicola Dove – © NDOVE

Różny jest klimat obu filmów. „Dwa dni, jedna noc” to kameralna opowieść z nominowaną do Oscara i zdobywczynią Europejskiej Nagrody Filmowej Marion Cotillard w głównej roli, powtarzającą wielokrotnie swoją prośbę, spotykającą się z różnymi reakcjami, motywowaną przez męża i przyjaciółkę. To na niej i na jej uczuciach się skupiamy, otoczenie jest tłem. „Dumni i wściekli” są historią opowiedzianą ze znacznie większym rozmachem, pełną emocji, z wieloma wyraźnie scharakteryzowanymi bohaterami, towarzyszącymi im pięknymi walijskimi krajobrazami oraz dyskotekowymi rytmami lat 80. Nie zbaczają w politykę, niczym nie epatują, mówią o szlachetnych ideałach i bawią wszystkich: homo, hetero i „tych niezdecydowanych” (choć – po reakcjach z sali sądząc – czasem w odmiennych momentach ;)

Podsumowując, jaka więc jest ta wspólna cecha? W obu pojawiają się dylematy moralne i pieniądze vs. człowiek. I przede wszystkim oba mówią o tym, że nawet gdy sprawa wydaje się z góry przegrana, beznadziejna wręcz, to ratunkiem może być… solidarność. Stanięcie po jednej stronie, ramię w ramię przeciw wspólnemu wrogowi (czy to pracodawcy, czy to policji i władzom), mimo tego, że można przez to coś stracić lub narazić się na kpiny otoczenia – staje się ważniejsze nawet od samego rezultatu walki. To solidarność dodaje skrzydeł i pewności siebie, podbudowuje, otwiera na drugiego człowieka, uczy tolerancji, odwagi, zachęca do działania i w efekcie zmienia na lepsze. Takimi uczuciami dzielą się te filmy i z nami, widzami. W trudnych i niestabilnych czasach przesłanie warte zapamiętania i wprowadzenia w życie. Bardzo polecam, ze szczególnym wskazaniem na „Dumnych i wściekłych”.

Poniżej zwiastuny obu filmów.

Ocena Joan: 7/10

Ocena Joan: 7/10

„Dwa dni, jedna noc” (Deux jours, une nuit) – reż. Jean-Pierre Dardenne i Luc Dardenne (2014)

Ocena Joan: 9/10

Ocena Joan: 9/10

„Dumni i wściekli” (Pride) – reż. Matthew Warchus (2014)

 

 

* Klub Filmowy jest w nowym miejscu, w sali kinowej Pomorskiego Parku Naukowo-Technologicznego w Gdyni. Muszę to zaznaczyć, skoro kiedyś pożegnałam starą lokalizację. Cieszy się tam rosnącym zainteresowaniem. A ponieważ miejsca na razie nie są numerowane, fotele wygodne, jakość obrazu i dźwięku świetna, reklam i popcornu brak, a bilety nadal po 10 zł, dwupak staje się wartym rozważenia sposobem na dobrą miejscówkę. Przynajmniej na drugi seans ;)

Opublikowano Obejrzane 2015 | Otagowano , , , , , , , , , | Skomentuj

Dzikie historie – recenzja filmu

Dzikie historie reż. Damián Szifrón

Dzikie historie
reż. Damián Szifrón

Coś mi się ostatnio trafiają pełne trudnych emocji filmy czy lektury… W przypadku „Dzikich historii” jest nie inaczej, kampania reklamowa filmu obejmowała nawet internetowy konkurs, w którym można było się wyżyć, opisując w cenzuralny sposób swoją wyrafinowaną reakcję na daną stresującą sytuację.

„Dzikie historie” to sześć krótkich opowieści zgrabnie podanych przez Argentyńczyka Damiána Szifróna (scenariusz i reżyseria) pod egidą Pedro Almodóvara (produkcja). Wielką fanką tego ostatniego nie jestem, ale jeśli też za nim nie przepadacie, to przypadkiem się nie uprzedzajcie! Promuje tylko swoim nazwiskiem mniej znane u nas kino argentyńskie.

Szalone historie to po kolei (tłumaczenie własne): „Pasternak” – który już na wstępie wprowadzi nas w odpowiedni klimat; „Szczury” (należy tępić); „Najsilniejszy” (ech, ci faceci); „Pan Bombka” (ulubieniec publiczności); „Oferta” (są granice negocjacji); „I że Cię nie opuszczę aż do śmierci” (oj, jaki on biedniutki…). We wszystkich bohaterowie wystawieni zostają na stres – przypomnienie przeszłości, czyjeś niewłaściwe zachowanie, szokującą wiadomość, dramatyczne wydarzenie czy bezduszność systemu. Zbiera się w nich, zbiera, nakręcają się, strunę ktoś przeciąga, aż w końcu z pozoru spokojny człowiek eksploduje. Różne te wybuchy będą, nie wszystkie będzie miło oglądać i różnie się skończą, ale nad wszystkimi będzie się unosił nieodparty komizm i świetna muzyka skomponowana i zebrana przez Gustava Santaolallę, z motywem przewodnim niemal jak z Dzikiego Zachodu.

Rys. A. Mleczko

Rys. A. Mleczko

Odwołania do „Pulp Fiction” i Tarantino są jak najbardziej na miejscu. Choć skojarzeń będzie więcej, mi przyszły do głowy chociażby: „Wesele” Smarzowskiego,  „Upadek” Schumachera, „Pojedynek na szosie” Spielberga czy „Misery” (z Kathy Bates). „Dzikie historie” przynoszą jednak coś więcej niż mruganie okiem do widza w zapożyczeniach. Przynoszą niemal catharsis – czy to przez uwolnienie negatywnych emocji, czy przez przywracanie porządku w porypanym świecie, czy przez śmiech z humoru wcale nie tak banalnego – po seansie schodzi całe napięcie. Polecam bardzo na poprawę nastroju i gdy ma się ochotę komuś przyłożyć.

„Dzikie historie” odwiedzają liczne festiwale filmowe i mają szansę na zdobycie zasłużonego uznania.  Są też wymieniane wśród kandydatów do nieanglojęzycznego Oscara. W Polsce mamy okazję je oglądać w ramach przedpremierowych pokazów firmy Gutek Film z okazji jubileuszu 20-lecia tego uznanego polskiego dystrybutora ambitnego kina.  Niech nam takich obrazów dostarcza jak najwięcej i jak najdłużej!

Na zachętę zostawię zwiastun – kto ma okazję zobaczyć jeszcze pokazy przedpremierowe, niech pędzi, ile sił w nogach i napędu w kołach. Ale niech uważa na drogach ;)

„Dzikie historie” (Relatos salvajes) reż. Damián Szifrón (2014)

Ocena Joan: 9/10

Ocena Joan: 9/10

Opublikowano Obejrzane 2014 | Otagowano , , , , , , , | Skomentuj

Długi film o miłości: Powrót na Broad Peak – recenzja książki

Długi film o miłości: Powrót na Broad Peak

Długi film o miłości: Powrót na Broad Peak

Nie chciałam czytać tej książki. Dość miałam jazgotu, jaki rozlegał się w mediach po tragicznie zakończonej wyprawie na Broad Peak. Wzajemnych oskarżeń, szukania winnych, gloryfikowania jednych i potępiania innych. Nie miałam ochoty babrać się w tym bagienku.

Przez przypadek trafiłam na audycję w Klubie Trójki, w której Michał Nogaś rozmawiał z Jackiem Hugo-Baderem. I zaraz chciałam wyłączyć, bo i ten Jacek irytujący mi się wydał, o mało radiowym głosie, rozedrgany, bardzo emocjonalnie reagujący, klnący, jak w Trójce jeszcze nie słyszałam. A potem mnie ta rozmowa wciągnęła i poruszyła jak rzadko. Przekonała też, że jak by on tej książki nie napisał, to mogę mieć pewność, że zrobił to najrzetelniej, jak potrafił, jak to widział, po swojemu, bez pisania komukolwiek laurek, zadając niewygodne pytania, ale i dając swoim bohaterom prawo do popełniania błędów, tak jak daje je i sobie.

Następnie było spotkanie autorskie. Przyszedł wysoki, żylasty, siwo-łysy, niedogolony
pięćdziesięcioparolatek z dziwnym okiem, gaduła straszny, niby spokojny, a gestykuluje tak, że nie może pić mineralnej ze szklanki, bo by rozlał wszystko – z gwinta musi, jak twierdzi. Ale mówi ciekawie, że nawet pani prowadząca nie musi nic robić, a spotkanie szybko przemienia się w rozmowę z publiką.

Rozwija opowieści długie, z dygresjami, a mimo to uwagę przykuwa, hipnotyzuje wręcz, bo zgromadzeni siedzą i słuchają w skupieniu przez niemal dwie godziny. Ma rację – doskonale mogę go sobie wyobrazić jako opowiadacza anegdot i specjalisty od wypowiadania się na każdy niemal temat. Wyobrazić też sobie mogę, jaką irytację może to wywoływać u innych uczestników towarzyskich spotkań. Z drugiej strony widać w nim również rozmówcę, który potrafi wysłuchać, pomilczeć, zadać odpowiednie pytanie, jak i samemu się otworzyć, by do otwartości skłonić. Jacek Hugo-Bader mówi o powstawaniu książki i filmu, odpowiada też na stawiane mu zarzuty mijania się z prawdą, fabularyzowania zamiast przedstawiania czystych faktów, obrażania bohaterów swojego reportażu i nieszanowania ich uczuć.

Dlaczego piszę o tych spotkaniach? Bo gdy kupię już tę książkę, pięknie przez niego opieczętowaną, podpisaną i wręczoną z uściskiem dłoni w pełnej szacunku postawie stojącej, gdy ją zacznę czytać, to JHB będzie mi z niej wyłazić nieustannie. Taki z błędami, niedoskonały, z niewyparzoną gębą, choć świadomy własnej porywczości, słów pochopnie mówionych, egocentryzmu, z pokorą do swych i cudzych niedoskonałości podchodzący. Ale ja go wraz z tą książką kupiłam. I nie żałuję.

Dla porządku i wprowadzenia osób „nie w temacie” – w marcu 2013 r. zimowa wyprawa na niezdobyty do tej pory Broad Peak zakończyła się wejściem na szczyt czterech himalaistów: Adama Bieleckiego, Artura Małka, Macieja Berbeki i Tomka Kowalskiego. Dwóch ostatnich nie wróciło, zginęli podczas zejścia. JHB latem 2013 r. wziął udział w zorganizowanej i prowadzonej przez Jacka Berbekę, brata Macieja, wyprawie na Broad Peak mającej na celu odnalezienie i pogrzebanie ciał tragicznie zmarłych. Brali w niej też udział rodzice i dziewczyna Tomka oraz dwójka himalaistów.

Relacje z wyprawy „pogrzebowej” mieszają się z rozmowami przeprowadzonymi przed wyjazdem, ze scenami filmu, który JHB w tym czasie kręcił, z odtwarzaniem przebiegu wydarzeń z wyprawy zimowej i przywoływaniem innych wysokogórskich wypraw i ich bohaterów. Dosłowne przytoczenie internetowych komentarzy oddaje atmosferę tamtych dni. Podobnie jak zapis nagrań rozmów prowadzonych między Wielickim w bazie a himalaistami w czasie tragicznie zakończonego ataku szczytowego. Autor szuka motywacji każdego z uczestników wyprawy, chce ich wszystkich jak najlepiej poznać. Próbuje zrozumieć, co pcha ludzi do zdobywania szczytów, przekraczania strefy śmierci, czemu ulegają temu „amokowi”, jak to palnął w pewnym wywiadzie, urażając między innymi tym Jacka Berbekę.

To książka o zachowaniach w sytuacji zagrożenia życia, na krawędzi ludzkiej wytrzymałości, o przyjaźni, skłóceniu polskiego środowiska wspinaczy, zwykłej przyzwoitości i o tym, czy i kto ma prawo oceniania i rzucania kamieniem. Z gorzką konstatacją, która się nasuwa, że nie każdy jest taki szlachetny, jak by chciał być postrzegany, a winnych – jeśli ma być to obiektywna ocena – powinniśmy szukać nie tylko wśród tych, co przeżyli. Nic dziwnego, że nie wszystkim jego książka się spodobała.

Nie mogę się też oprzeć wrażeniu, że autor wpada w podobny amok przy tworzeniu książki i filmu jak himalaiści przy wspinaniu. Zrobi wszystko, by się dostać do ekipy; planuje, która scena będzie kluczowa, z kamyków układa tytuły na tle gór; pilnuje, żeby jak najwięcej nagrać, nawet wbrew swym rozmówcom, by mieć z czego wybierać; albo rozpacza, że jest w „czarnej dupie”, gdy uczestnicy wyprawy nie chcą z nim rozmawiać. Jego chęć zdobycia dobrego materiału – z towarzyszącym jej ciągłym niepokojem, czy się uda – staje się niemal ważniejsza niż uczucia innych. Mimo pełnego tych uczuć zrozumienia. Po prostu musi to zrobić. Choć mógłby sobie darować zapisywanie niektórych słów, jakie mu w określeniu danej osoby do głowy przyszły.

Warto po „Długi film o miłości” sięgnąć, tym bardziej że kręcony wówczas film na razie nie powstanie. Zamiast suchej relacji możecie oczekiwać wielowymiarowej, pasjonującej i pełnej emocji historii, w której nikt nie jest jednoznacznie dobry, zły, winny czy szlachetny. Po której kłębić się Wam będzie tyle myśli, że aż trudno je będzie ogarnąć. Również o tym, czego wymaga się od reportera, na ile literatura faktu powinna zawierać wyłącznie sprawdzone w każdym szczególe fakty, a na ile może być literaturą i pozwalać autorowi na dopowiadanie czyichś słów i myśli albo przedstawianie „swojej prawdy” w wersji zapamiętanej lub zasłyszanej i przyswojonej. Kolejne przeprosiny i sprostowania, które składa autor lub ktoś w jego imieniu, świadczą o tym, że czasem mógłby się jednak ugryźć w język lub coś sprawdzić. Historia bez ubarwień nie straciłaby tak wiele na atrakcyjności, a na pewno mniej byłoby zastrzeżeń do rzetelności autora.

JHB jako motto książki wybrał powiedzenie Indian Koyukon „O tym nie mów. Twoje usta są za małe”. Bardzo adekwatne. On też uważa je za świetne.

„Długi film o miłości: Powrót na Broad Peak” Jacek Hugo-Bader, wyd. Znak, Kraków 2014

Ocena Joan: 9/10

Ocena Joan: 9/10

Opublikowano Przeczytane 2014 | Otagowano , , , , , , , , , | Skomentuj

Obywatel roku – recenzja filmu

Obywatel roku - reż. Hans Petter Moland

Obywatel roku – reż. Hans Petter Moland

Co można zrobić, gdy żyje się gdzieś w norweskich górach z zaspami sięgającymi kilku metrów, w państwie dobrobytu, w którym więzienie jest marzeniem potencjalnych penitencjariuszy, a policjanci tak mili i wrażliwi, że nie bardzo można liczyć na ich wsparcie? Gdy bandyci zabiją ci syna, markując u niego przedawkowanie, i nikt nie wierzy w jego czystość i niewinność, nawet jego własna matka? Gdy za wzorową postawę i pracę zostaje się wybranym godnym naśladowania obywatelem roku, a tak naprawdę nie ma się już nic do stracenia? Czy zemsta coś da? I czy można z tego wyjść cało – fizycznie i emocjonalnie, zwłaszcza jeśli trafi się w sam środek wojny gangów narkotykowych?

Tematy poważne, sprawa zdawałoby się beznadziejna, ale jak opowiedziana…! Weźcie trochę Tarantino, doprawcie Coenami i nie zapomnijcie o dodaniu szczypty Kusturicy, a otrzymacie doskonałą wybuchowo-mrożącą krew w żyłach kombinację norwesko-serbską, oddającą chyba najlepiej klimat „Obywatela roku”.

Do tego przepiękne zimowe krajobrazy Norwegii, potęgujące poczucie osamotnienia, panorama miasta jak z jakiegoś futurystycznego filmu, kapitalne dialogi przypominające klasykę z „Pulp Fiction”, rozbrajający czarny humor, archetypiczni niemal bad guye, świetny Stellan Skarsgård jako zasymilowany doskonale imigrant na budzących respekt pługach śnieżnych i bardzo pozytywne wrażenie z całości, pozostawiające mimo wszystko nadzieję.

Miłośnikom kina, nie tylko skandynawskiego, bardzo polecam.

PS Angielski tytuł „W kolejności znikania” lepiej pasuje niż polski, a napisy końcowe doskonale z nim współgrają.

 „Obywatel roku” (Kraftidioten) reż. Hans Petter Moland

Ocena Joan: 9/10

Ocena Joan: 9/10

Opublikowano Obejrzane 2014 | Otagowano , , , , , , , | Możliwość komentowania Obywatel roku – recenzja filmu została wyłączona

„Marynarka” Mirosław Tomaszewski – recenzja książki

"Marynarka" Mirosław Tomaszewski

„Marynarka” Mirosław Tomaszewski

„Marynarka” Mirosława Tomaszewskiego już na wstępie dostała u mnie plusa, skoro jedna z bohaterek nosi (czasami) moje nazwisko, akcja dotyczy bliskiej mi Gdyni, jeden z bohaterów mieszka tam gdzie ja, nosi imię mojego Taty, a jego ojciec pracował tam gdzie i mój w tym samym czasie. Nie miałam do tej pory okazji czytać współczesnej powieści dziejącej się w Trójmieście, z lokalizacjami opisanymi tak, że nie musiałam patrzeć na mapę czy zdjęcia, by dany punkt zobaczyć lub umiejscowić. Ciekawe doświadczenie.

Z jednej strony ta wiedza pozwalała znajdować różne „smaczki” w zmienionych nazwach firm, hoteli, restauracji, sugerujące ich rzeczywistą formę lub lokalizację, z drugiej zaś sprawiała, że pewne wydarzenia wydawały się mało prawdopodobne czy logiczne, choć zapewne mniej istotne dla niemiejscowych.

Doświadczenie autora jako scenarzysty seriali widać w jego sposobie pisania – podaje niemal gotowe sceny filmowe, często z propozycją odpowiedniego do tego podkładu muzycznego. Większość utworów na szczęście była mi znana, co ułatwiało odbiór.

„Marynarka” opisuje losy prawie 40-letniego byłego punka Adama o pseudonimie Smutny, szanowanego biznesmena Karola, jego znienawidzonego zięcia Witka i ukochanej córki Magdy oraz dziennikarki Niny i jej szefa z „Głosu Bałtyckiego”. Losy tych, którzy o przeszłości z różnych względów chcieliby zapomnieć, i tych, którzy mają interes w jej rozgrzebywaniu i opisywaniu. Akcja dzieje się w 2005 r., niemniej ma swe początki w wydarzeniach Grudnia 1970, kiedy to na ulicach Gdyni milicja i wojsko strzelały do protestujących stoczniowców.

Jako powieść obyczajową bez pretensji dokumentu historycznego czyta się tę książkę nieźle, wątek kryminalno-sensacyjny nadaje jej tempa, do grona psychologicznych jednak bym jej nie zaliczyła. Faktów dotyczących Grudnia 1970 za wiele nie ma, może młodzież zainteresuje się w ogóle tematem, ale starsi czytelnicy, pamiętający te wydarzenia z osobistych przeżyć lub z opowieści rodziców, będą zapewne zawiedzeni… Wydarzenia historyczne to raczej tylko pretekst do sensacyjnego wątku wiążącego przeszłość ze współczesnością.

Szkoda trochę, że autor poszedł bardziej w sensację niż w budowanie wiarygodności psychologicznej postaci czy pogłębienie motywacji ich działań. Osobiście wolałabym powieść bardziej zwyczajną, a przybliżającą zarówno realia lat 70., jak i początków XXI wieku. Ale może nie jestem grupą docelową ;) Niemniej, jako lokalna patriotka, chętnie przeczytam coś jeszcze dziejącego się w Gdyni, niezależnie od tematyki i formy.

„Marynarkę” otrzymałam w wersji elektronicznej od autora, dziękuję za umożliwienie lektury.

Ocena Joan: 6/10

Ocena Joan: 6/10

Opublikowano Przeczytane 2014 | Otagowano , , , , , | Skomentuj